HÀNH TRÌNH NHÌN LẠI BẢN THÂN - 2021

****  

Với  tâm lý háo hức của một du học sinh mới về nước, Violet Lien cùng với một người bạn lên kế hoạch kinh doanh. Lĩnh vực tụi mình chọn là F&B.

Hai đứa đi tham khảo thị trường, chọn địa điểm, lên kế hoạch kinh doanh, ngồi  vẽ vời bao nhiêu dự định. Sẽ mở rộng ra sao, thuê bao nhiêu nhân viên, đầu tư thế nào…

Tụi mình bắt đầu mua sắm cơ sở vật chất, đầu tư trang trí mặt bằng, làm biển quảng cáo, …Số tiền đầu tư cũng nhanh chóng tăng lên từng ngày.

Hằng đêm mình chìm vào giấc ngủ với những viễn cảnh tươi đẹp. Mình đang đặt những viên gạch đầu tiên trên hành trình xây dựng doanh nghiệp của chính mình. Hay quá ! Thế là cuối cùng mình cũng được tự làm chủ rồi. Yeah !  Oách thật. 

Tháng đầu tiên dự án chạy khá tốt. Tuy công việc hơi vất vả vì hai đứa phải tự làm hết mọi thứ nhưng tự nhủ, từ từ rồi thuê thêm người, sẽ ổn thôi. Ai làm chủ chả phải vậy. Vạn sự khởi đầu nan mà. Mình luôn tự động viên bản thân như vậy.

Tháng thứ 2, doanh thu bắt đầu có dấu hiệu giảm nhẹ. Tụi mình nghĩ, trong kinh doanh, doanh thu biến động lên xuống chút xíu là bình thường. Chắc không sao. Mọi việc vẫn trong tầm kiểm soát mà.

Tháng thứ 3, doanh thu lại tiếp tục giảm, mà còn giảm mạnh. Tại sao nhỉ? Hai đứa lại vừa chạy công việc vừa phân tích tình hình. Chỉ biết cố gắng hơn mỗi ngày. Dậy sớm hơn, thức muộn hơn, làm nhiều hơn. Lao vào công việc, chỉ mong mọi thứ khả quan hơn.

Mặc cho những nỗ lực vớt vát của hai đứa, doanh thu những tháng tiếp theo tiếp tục giảm không phanh. Có những khách hàng mình để ý không thấy quay trở lại. Có những tháng tiền doanh thu không đủ cho chi phí mặt bằng, chưa kể những chi phí phát sinh. Hai đứa phải vay thêm tiền để bù lỗ. Tệ thật.

Ngày nào mình cũng phải dậy từ 5h sáng để bắt đầu công việc. 11h đêm mới kết thúc công việc và tính toán sổ sách. Gần 12h khuya mới được ngả lưng. 7 ngày trên tuần, không ngày nghỉ, không ngày lễ, không tụ tập bạn bè. Công việc cứ xoay vần như vậy. Áp lực công việc, cộng thêm áp lực tài chính, có những hôm hai đứa mâu thuẫn rồi tranh cãi với nhau, không khí vô cùng căng thẳng và mệt mỏi.

Và rồi, Violet phải chấp nhận một sự thật không hề mong muốn – một sự thật mà khi khởi nghiệp chúng ta dường như cố tình không muốn nghĩ đến. Đó là phá sản. Dự án phá sản, chỉ sau 6 tháng. Không thể cầm cự được hơn. Cả hai đứa hết sạch tiền.

Thật đau đớn! Số tiền tiết kiệm hai đứa bỏ ra đầu tư ban đầu mất sạch. Chưa kể những khoản phải bù lỗ cho giai đoạn sau nữa. Những người xung quanh được dịp bàn tán.”Bảo rồi, đừng có về Việt Nam thì không nghe”, “Tưởng làm ăn ở Việt Nam dễ đó”…Người thân thì lắc đầu. 

Chính Violet cũng bắt đầu cảm thấy nghi ngờ bản thân. Phải chăng mình đã sai lầm khi trở về Việt Nam? Một đứa học hành đầy đủ như mình, trải nghiệm khắp nơi sao có thể thất bại được? Một dự án nhỏ như thế sao có thể phá sản chỉ sau có 6 tháng. Mình thật kém cỏi. Mỗi ngày trôi qua, bao nhiêu câu hỏi bủa vây lấy mình.

Cộng thêm trục trặc chuyện tình cảm xảy ra. Cùng lúc đó, mình phát hiện người mà mình đang có dự định kết hôn vào cuối năm, có liên hệ tình cảm với một vài cô gái khác. Mình trầm cảm nặng. Chỉ trong vài tuần mình sút ký, từ 49kg còn có 46kg. Chán ăn, người không còn tí sức sống. Không còn muốn làm gì cả. Tự nhốt mình trong phòng, chán nản, ê chề.

... NHỮNG BÀI HỌC TỪ THẤT BẠI THẢM HẠI

Mình quyết định về nhà một thời gian. Dừng công việc. Chia tay người yêu. Xách vali và về nhà.

Không khí trong lành và yên tĩnh ở quê cho mình khoảng thời gian để nhìn nhận lại mọi việc.

4 BÀI HỌC KINH DOANH

Sau thất bại thảm hại đầu tiên, mình rút ra được 4 BÀI HỌC LỚN NHẤT tại sao mình lại thất bại trong dự án kinh doanh đầu tiên.

Thứ nhất.  Không nghiên cứu kỹ thị trường.

Với tâm thế của một du học sinh mới về nước, Violet đã quá vội vàng khi lao ngay vào thực hiện dự án, mà không nghiên cứu thị trường, nhu cầu thị trường, lượng khách hàng tiềm năng xung quanh, đối thủ cạnh tranh…

Khi bắt tay vào vận hành, mình mới thấy mới chỉ trong vòng bán kính 2km, có tới 8 đối thủ cạnh tranh. Quá nhiều. Trong khi lượng khách hàng thì không nhiều. Một sai lầm chí tử.

Bài học rút ra: Cần phải nghiên cứu thị trường, nhu cầu khách hàng, đối tượng khách hàng mục tiêu, …thật rõ ràng trước khi quyết định bắt đầu.

Thứ hai. Khởi nghiệp với lĩnh vực không có chuyên môn.

Thực sự thì mình đồng ý tham gia dự án, phần lớn là sự thuyết phục của người bạn mà thôi. Còn xét lại thì cả hai đứa đều không hề có chút kiến thức và kinh nghiệm nào trong lĩnh vực F&B cả.

Vừa làm vừa học. Sản phẩm làm ra chất lượng không ổn định. Mất lòng khách hàng khá nhiều.

Cũng vì không có chuyên môn, nên không có sự sáng tạo nào. Chỉ làm theo bản năng. Nhiều  khi doanh thu sụt giảm cũng không biết lý do tại sao.

Bài học rút ra: Nên khởi nghiệp ở lĩnh vực bạn có chuyên môn, hoặc kinh nghiệm. Thì mới hiểu được mọi thứ đang vận hành thế nào. Dễ dàng phát hiện vấn đề ở chỗ nào, từ đó đưa ra giải pháp.

Thứ ba. Đầu tư quá nhiều vào thời điểm ban đầu.

Có những khoản đầu tư mà sau này mình thấy không hề cần thiết.

Khả năng kiểm soát tài chính kém. Không lường trước được những chi phí phát sinh trong quá trình vận hành. Do đầu tư ban đầu quá nhiều, cộng với kiểm soát tài chính kém, dẫn đến thâm hụt tài chính. Phải đổ thêm tiền để bù lỗ cho giai đoạn sau. Dẫn đến nợ nần không đáng có.

Bài học rút ra: Sẽ có những khoản chi phí phát sinh trong quá trình bạn vận hành Doanh nghiệp. Ban đầu không nên đầu tư quá nhiều làm gì. Chỉ đầu tư vừa đủ vận hành là được. Cần có khoản tài chính dự phòng cho những vấn đề phát sinh. Nếu không doanh nghiệp của bạn sẽ chết vì hết máu, trước khi nó kịp cất cánh.

Thứ tư. Sự bất đồng quan điểm với người đồng sáng lập.

Sự không minh bạch rõ ràng ngay từ đầu với những cộng sự khởi nghiệp - về mặt tài chính, về trách nhiệm công việc - có thể nói là một trong những lý do rất lớn dẫn đến thất bại của dự án.

Bài học rút ra: Cần rõ ràng minh bạch các vai trò trách nhiệm của các đồng sáng lập. Tài chính góp vốn cũng cần rõ ràng. Cần phải trao đổi và rõ ràng với nhau TỪ TRƯỚC các phương án xử lý đối với tất cả các trường hợp lãi, lỗ và hòa vốn. Phân chia tài chính trong các trường hợp như thế nào.

BÀI HỌC CUỘC SỐNG

Thứ nhất. Trong cuộc sống, việc bạn thất bại là bình thường. Thất bại cho chúng ta những bài học giá trị, từ đó ta lớn lên và trưởng thành, bản lĩnh ta lớn hơn. Chừng nào còn thất bại, tức là người sáng lập còn “chưa đúng”, “chưa đủ” chỗ nào đó, còn phải học hỏi thêm, hoàn thiện bản thân thêm. Quan trọng là chúng ta phản ứng như thế nào khi đối mặt thất bại.

Thứ hai. Khi thất bại. Không ai có thể giúp bạn. Kể cả bạn bè, gia đình và người thân. Chỉ có chính các bạn mới là người tìm ra ánh sáng cho chính mình. Mọi lời khuyên an ủi chỉ để tham khảo. Hãy lắng nghe con tim và khối óc của chính mình. Gia đình Violet Lien không có ai theo nghiệp kinh doanh cả, mọi giải pháp của mình đến từ TRÍ TUỆ CỦA BẢN THÂN.

Thứ ba. Đã xác định làm kinh doanh, là bạn phải đối mặt với khó khăn thử thách. Không có bữa ăn “ngon, bổ, rẻ” nằm sẵn đó chờ chúng ta. Nếu xác định theo đuổi nghề kinh doanh, khó khăn là thứ chúng ta phải đối mặt hằng ngày, như cơm ăn nước uống vậy.

Thứ tư. Làm kinh doanh, không có chuyện “việc nhẹ, lương cao”. Những người bạn cũng khởi nghiệp xung quanh mình, làm việc bất kể ngày đêm. Nếu bạn muốn một lịch trình “chuẩn” thì tốt nhất đi làm một công việc ổn định cho rồi. Với dự án đầu tiên, Violet Liên cũng làm việc từ 5h sáng – 12h đêm mỗi ngày, 7 ngày trong tuần.

Thứ năm. Mọi thứ xảy đến với chúng ta đều có lý do của nó. Thất bại ở dự án thứ nhất, giúp mình lựa chọn lĩnh vực kinh doanh cho dự án sau tốt hơn, đúng đam mê sở trường hơn.  Hãy luôn lạc quan tích cực.

****

ĐỨNG DẬY SAU VẤP NGÃ

Thất bại. Phá sản. Suy sụp tinh thần…

Mình đã trải qua đủ. Mình suy nghĩ bây giờ cần phải làm gì tiếp theo? Mình không thể chìm mãi trong những ký ức cũ đã qua. Cũng đã thất bại rồi. Người ta cũng đã đi rồi. Tổn thương vẫn tổn thương. Sống vẫn phải tiếp tục sống. Mình còn một tương lai còn dài phía trước cơ mà. Vậy làm gì bây giờ đây? Mình tự hỏi bao lần.

Khởi nghiệp lại? Không được. Mình cần thêm thời gian để bình tâm lại. 6 tháng không quá dài.Nhưng thực sự mình đã hao tổn khá nhiều sức lực vào dự án đó rồi.

Hay đi làm công lại? Vậy sẽ làm gì đây? Mình muốn làm công việc nào tiếp theo?

Cứ nộp hồ sơ đã. Nơi nào có duyên thì ở lại.

THÁNG 6, NĂM 2020.

Mình chính thức đi làm thuê lại, với vị trí Trợ lý Giám đốc điều hành.

Công ty gần nhà. Thời gian làm việc linh hoạt. Chế độ lương khá tốt. Công việc mới bận rộn cứ thế cuốn mình đi. Không còn thời gian để nhớ tới ai đó nữa. Những ký ức đau thương cũng dần trôi đi. Môi trường làm việc thân thiện, những người đồng nghiệp dễ mến, cho mình cảm giác được sống là chính mình.

Mình quay trở lại tập yoga- niềm yêu thích từ hồi còn bên Đức. Không còn ai kiểm soát những thói quen sở thích cá nhân nữa. Mình hoàn toàn được tự do. Chưa bao giờ cảm giác cuộc sống độc thân lại tự do và tròn đầy như vậy.

Công việc mới rồi cũng quen. Không còn bỡ ngỡ nữa. Mình được làm việc trực tiếp với Giám đốc điều hành của công ty. Bác hơn mình 15 tuổi. Làm việc với bác,mình được học hỏi rất nhiều về kinh doanh, đàm phán và chiến lược. Ngoài ra, mình còn được làm việc trực tiếp với các PGĐ công ty, các Trưởng Bộ phận, Trưởng phòng, mỗi ngày đều được các anh chị chỉ dạy các kỹ năng quản lý. Ở vị trí Trợ lý, mình còn có cơ hội được tiếp xúc với các Giám đốc các công ty đối tác. Sự trưởng thành trong công việc cũng ngày càng lớn lên.

Với Violet, trong bất cứ một công việc nào, Violet Lien cũng làm hết sức mình. Học hỏi phát triển bản thân hết sức mình. Nhưng mình vẫn có cảm giác thiếu thiếu điều gì đó. Dường như mình không hoàn toàn thuộc về công việc này, môi trường này. Dù lương có cao hơn, mình vẫn cứ thấy  sao sao đó. Chưa thực sự được sống đúng với con người mình thì phải?Mỗi ngày kết thúc công việc, trên đường đi về nhà, trong đầu mình luôn trăn trở những câu hỏi như vậy.

Mình cần điều gì nữa? Mình thực sự muốn điều gì? Sau lần thất bại lần thứ nhất, mình còn có thể làm gì để thực sự cống hiến các giá trị của bản thân đây? Mình thực sự giỏi điều gì? Có điều gì mình có thể cho đi?